Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα… Παρνασσός: Τα χωριά, οι διαδρομές και τα αξιοθέατα…

Πέρασαν χρόνια από τότε που οι λέξεις Παρνασσός και Αράχωβα ήταν συνώνυμες στο μυαλό του Αθηναίου weekender, και η μοναδική εναλλακτική αν ήθελες να αποφύγεις τα πλήθη και τις τιμές της κοσμοπολίτικης «πρωτεύουσας του χειμώνα» ήταν να ξυπνάς κάθε πρωί από τις εξατμίσεις των πούλμαν που αποβίβαζαν τεράστια γκρουπ μαθητών στους Δελφούς. Τα…

υπόλοιπα χωριά του Παρνασσού παίρνουν αργά αλλά σταθερά την θέση που τους αξίζει στον χάρτη των αποδράσεων του Σαββατοκύριακου, κι αποκτούν, το ένα μετά το άλλο, όλο και πιο ενδιαφέροντες ξενώνες, ζεν αγροκτήματα, και γραφικά ταβερνάκια που σερβίρουν ντόπιες λιχουδιές. Ακολουθήστε μας, σε ένα οδοιπορικό στις πλαγιές και τις πεδιάδες του επίτιμου… βουνού της Αθήνας.

Αγόριανη: Διαδρομές στον καταρράκτη
Ακριβώς στην πίσω πλευρά του Παρνασσού από εκείνη που βρίσκεται η Αράχωβα, η Αγόριανη (ή Επτάλοφος, όπως είναι η καινούρια «επίσημη» ονομασία της, που κανένας δε χρησιμοποιεί) είναι ακριβώς το αντίθετό της: μια low profile εκδοχή της χαρακτηριστικής ορεινής ομορφιάς της, με τα πέτρινα σπιτάκια, τις κόκκινες κεραμοσκεπές και τις καμινάδες που αχνίζουν, αμφιθεατρικά κτισμένα ανάμεσα σε έλατα και πλατάνια, σε υψόμετρο 850 μέτρων.

Από τις αγαπημένες εικόνες του χωριού, η κεντρική, λιθόκτιστη πλατεία (το περίπτερο της οποίας είναι επίσης χαριτωμένα πέτρινο) με τα δίδυμα, γιγάντια πλατάνια, τα ταβερνάκια και τα café της, που σερβίρουν γλυκό του κουταλιού σε τραπεζάκια έξω όταν ο καιρός είναι καλός. Από εδώ ξεκινά το πετρόχτιστο μονοπάτι που ανηφορίζει, κάνοντας ζιγκ ζαγκ πλάι σε ένα μικρό ποταμάκι, προς τον πανέμορφο, είκοσι μέτρων καταρράκτη – σήμα κατατεθέν του χωριού.

Κι όσο για δραστηριότητες; Όρεξη να ‘χετε: πεζοπορία στο περίφημο μονοπάτι Ε4, που συνδέει την Αγόριανη με τους Δελφούς σε έξι (!) ώρες, μέσα από το κατά γενική ομολογία ομορφότερο δάσος του Παρνασσού, εξερεύνηση μοναδικών σπηλαίων, όπως το περίφημο Κωρύκειον Άντρο ή Σπήλαιο του Πάνα, και sightseeing στην ευρύτερη περιοχή είναι μερικές μόνο από αυτές.

Βάριανη: Έχω ένα μυστικό (χωριό)

Κρυμμένη πίσω από πυκνά ελατοδάση, κτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά του Παρνασσού, η μικρούλα Βάριανη υποδέχεται τους επισκέπτες της πάνω σε ένα γεφυράκι, κάτω από το οποίο κυλούν τα κρυστάλλινα νερά του μικρού της ποταμού. Τα πρώτα πέτρινα σπίτια της διακρίνονται μετά από λίγο, πίσω από την τελευταία στροφή του ανηφορικού δρόμου.

Τα αυτοκίνητα μένουν στην λιθόστρωτη πλατεία, με την πετρόχτιστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που δεσπόζει πάνω από τα καταπράσινα τοπία του Παρνασσού, τα οποία απλώνονται ως εκεί που φτάνει το μάτι. Στάση για ελληνικό καφέ στη χόβολη στο παραδοσιακό καφενείο της πλατείας, και συνεχίζουμε με τα πόδια, προς την κατεύθυνση που δείχνει η ξύλινη ταμπέλα «πηγές Μπουρμπούλα». Ο ήχος του νερού φτάνει σχεδόν μέχρι την πλατεία, κι ο λόγος γίνεται εμφανής μετά από διακόσια περίπου μέτρα: ένας μικρός καταρράκτης, και καμιά δεκαριά πέτρινες κρήνες από τις οποίες αναβλύζει το νερό των πηγών που κατεβαίνει από το βουνό παρέχουν γενναιόδωρα αυτό το ζεν soundtrack σε ολόκληρο το χωριό.

Σουβάλα/ Πολύδροσος: Δύο ονόματα, ένα υπέροχο χωριό

Πολύδροσος είναι η επίσημη ονομασία, Σουβάλα τη λένε ακόμα οι παλιοί –αυτό, άλλωστε, ήταν μέχρι το 1928 το μοναδικό της όνομα. Ένα από τα τελευταία «μυστικά» χωριά του Παρνασσού, η Σουβάλα διαδίδεται τα τελευταία χρόνια χάρη κυρίως στους καινούριους της ξενώνες και τα ταβερνάκια που μοσχοβολούν παράδοση. Η πλακόστρωτη πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια και την πετρόχτιστη εκκλησία συγκεντρώνει τη μερίδα του λέοντος σε ρουστίκ ταβερνάκια και café που απλώνουν έξω τα τραπεζάκια τους όταν ο καιρός είναι καλός.

Όταν χορτάσετε βόλτες στο χωριό, θα ανηφορίσετε με το αυτοκίνητο προς την Πάνω Σουβάλα, για να απολαύσετε την φαντασμαγορική διαδρομή μέσα στο δάσος και τα παλιά αρχοντικά της, και στην βυζαντινή Αγία Ελεούσα του 6ου μ.Χ. αιώνα, δύο χιλιόμετρα έξω από το χωριό, πλάι στις πηγές του βοιωτικού Κηφισού.

Αμφίκλεια: Το χωριό που έγινε τάση

Το… αντίπαλο δέος της Αράχωβας, η low profile αλλά εξίσου υπέροχη Αμφίκλεια είναι τα τελευταία χρόνια σχεδόν τόσο δημοφιλής όσο και η κοσμοπολίτισσα αδερφή της. Στα πλακόστρωτα σοκάκια της, ανάμεσα σε πέτρινα σπίτια και νεοκλασικά αρχοντικά, συγκεντρώνονται τα Σαββατοκύριακα του χειμώνα ζευγάρια, οικογένειες και παρέες που ανηφορίζουν ως εδώ είτε για το χιονοδρομικό (που απέχει μόλις 17 χιλιόμετρα) είτε για το ίδιο το χωριό, που αποτελεί την τέλεια πρόταση για κοντινή απόδραση, δυόμισι ώρες από την Αθήνα.

Στα αξιοθέατα του χωριού, πέρα από τις βόλτες στα σοκάκια του, συγκαταλέγονται οι εξαιρετικά διατηρημένες πετρόχτιστες βρύσες, τα μεσαιωνικά εκκλησάκια και το μοναδικό στην Ελλάδα –και ιδιαίτερα καλοφτιαγμένο– Μουσείο Άρτου. Εργαλεία, εικόνες, σκεύη και ενδιαφέρουσες αναπαραστάσεις διηγούνται την ιστορία του δημοφιλέστερου εδέσματος, της παρασκευής του και της καλλιέργειας σιτηρών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Θα το βρείτε ανοιχτό Σαββατοκύριακα από τις 10.00 έως τις 16.00 και καθημερινές από τις 10.00 έως τις 14.00.

Ελάτεια: Βολτάροντας στην κοιλάδα

Απλωμένη στην κοιλάδα του Κηφισού, η Ελάτεια ενδείκνυται για ατελείωτες βόλτες στα γραφικά δρομάκια και τους πεζόδρομούς της, ανάμεσα σε σπιτάκια με κόκκινες κεραμιδοσκεπές και λουλουδιαστά μπαλκόνια. Η χαρά του πεζοπόρου είναι το γεγονός πως το χωριό (ή κωμόπολη, αν λάβουμε υπ’ όψιν τον αναλογικά μεγάλο πληθυσμό των 2.500 κατοίκων) είναι εντελώς επίπεδο, χωρίς ανηφοροκατηφόρες να δυσκολεύουν τα βήματά μας. Στις πλατείες του συγκεντρώνονται γραφικά καφενεία, μοντέρνα café (κυρίως στην πλατεία του Αγίου Δημητρίου) και όμορφα ταβερνάκια, ενώ τα αξιοθέατα είναι τόσα που δεν τα προλαβαίνεις σε ένα Σαββατοκύριακο.

Στα «οπωσδήποτε» σημειώστε την Αρχαιολογική Συλλογή Ελάτειας, που στεγάζεται στο υπέροχο κτίριο του παλιού σχολείου του 1920 –κάντε ένα τηλεφώνημα στο 22340 29992 πριν πάτε, καθότι τα ωράρια δεν είναι σταθερά– το μυκηναϊκό νεκροταφείο στο λιβάδι της Ελάτειας και τον Ναό της Κραναίας Αθηνάς, στην περιοχή Τσούκα, με την πιο φαντασμαγορική θέα στο χωριό.

Τιθορέα: Είναι ωραία – είναι ωραία…

Αν σκεφτεί κανείς το υπέροχο Αισθητικό Δάσος Τιθορέας, με τα χιλιάδες πλατάνια και τις βελανιδιές, και το φαράγγι του ρέματος Καχάλα, που προσφέρεται για ορειβασία και extreme sports, είναι παράξενο που η Τιθορέα δεν έχει γίνει ακόμα δημοφιλής προορισμός. Ίσως, βέβαια, να είναι καλύτερα έτσι –για να μπορούμε οι «γνωρίζοντες» να απολαμβάνουμε με την ησυχία μας τα πέτρινα καλντερίμια της, την εικόνα των σπιτιών με τις καμινάδες που αχνίζουν, την κεντρική χωμάτινη πλατεία με τον αιωνόβιο πλάτανο και τα γραφικά καφενεδάκια της.

Οι λάτρεις της πεζοπορίας σημειώστε πως η Τιθορέα είναι η αρχή –ή το τέλος, αναλόγως ποια μεριά του χάρτη κοιτάς– του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε65, το οποίο κοντά στο χωριό περνά κάτω από ένα πανέμορφο δάσος, διάσπαρτο με γραφικά ξωκλήσια.

Πηγή in2life